De zomer is begonnen. Eindelijk tijd om eens lekker achterover te hangen en je te verliezen in een goed boek. Aan het zwembad, in je tuinstoel of lekker lui op het strand.

Doe inspiratie op met de volgende vijf boeken die eens een ander licht schijnen op ons werk in de digitale wereld.

Hello World.
How to Be Human in the Age of the Machine

Hannah Fry

Een supermarkt die kan voorspellen welke klanten zwanger zijn. Een rechtbank die op basis van persoonsgegevens bepaalt welke personen in hechtenis een vluchtrisico vormen. Een politiekorps dat de straten identificeert waar die avond misdrijven zullen plaatsvinden. Allemaal voorbeelden van algoritmes die nu al in gebruik zijn.

Algoritmes zijn inmiddels een niet meer weg te denken onderdeel van onze samenleving. Maar is het vertrouwen in de onfeilbaarheid van machines wel terecht? En zijn algoritmes wel zo objectief als door velen gedacht?

Hannah Fry heeft een boek geschreven dat een goed overzicht van de huidige staat van AI en algoritmes in de samenleving geeft. Haar focus ligt op de verhouding tussen mens en machine en de ethische vraagstukken die hierbij komen kijken. Waar zijn algoritmes op dit moment wel goed in en waarin niet? Want beide kunnen goed problemen oplossen, maar wel op een andere manier.

Een interessant onderwerp dat raakt aan het hart van wat wij als digital professionals doen. Iets waar ik in een komende blog verder op in zal gaan.

Homo Deus
A Brief History of Tomorrow

Yuval Noah Harari

Waarschijnlijk het bekendste boek op de lijst. Deze bestseller van Yuval Noah Harari is de opvolger van zijn Sapiens: A Brief History of Humankind . Waar Sapiens keek naar waar wij vandaan kwamen, toont Deus waar we naar toe gaan.

De vooruitgang van de digitale en biotechnologie hebben de problemen waar onze voorouders millennia-lang mee geworsteld hebben naar de achtergrond verdreven. Wat houdt de mensheid nu bezig? Volgens Harari niets minder dan het bereiken van datgene wat vroeger alleen aan de goden was voorbehouden: controle over de wereld en ons eigen leven.

Het centrale idee van Homo Deus is dat de mensheid in de komende eeuw zal transformeren door de ontkoppeling tussen intelligentie en bewustzijn. We staan aan het begin van deze data-gedreven verandering en de rollende trein is inmiddels niet meer te stoppen. De veranderingen komen zo snel dat het onmogelijk is een beeld te vormen van hoe de wereld er over honderd jaar uit zal zien. Hebben we een wereld gebouwd waar voor de mensheid uiteindelijk geen plaats meer is?

Een boek dat veel stof tot nadenken geeft. Niet alleen over de toekomst en hoe deze het beste in te gaan. Maar ook over het verleden: zal de rationalisering dat, omdat wij mensen het intelligentst zijn, wij dus met de wereld mogen doen wat we willen, zich nu tegen ons keren?

Factfulness
Ten Reasons We’re Wrong About the World – And Why Things Are Better Than You Think

Hans Rosling

Hoeveel mensen leven in diepe armoede? Welk percentage van de meisjes gaat naar school? Hoeveel kinderen op de wereld worden gevaccineerd? De antwoorden op deze vragen zijn anders dan de meeste mensen vermoeden… en de wereld staat er beter voor dan gedacht!

Hans Rosling is niet direct een optimist. De wereld is verre van ideaal en er valt nog heel veel te verbeteren. Maar als je het de meeste mensen vraagt, blijkt hun kijk veel pessimistischer te zijn dan de werkelijkheid. Waarom is dit?

In Factfulness stelt Rosling, geholpen door zijn zoon en schoondochter, dat, om gedegen beslissingen te nemen hoe te handelen in de wereld, je moet weten wat de werkelijke status van de wereld is. Kijkend naar de wereld vanuit een socio-economisch perspectief merkten zij dat mensen onderschatten hoeveel vooruitgang is geboekt in de afgelopen decennia. Het boek gaat in op een verklaring waarom dit gebeurt en geeft tien instincten die onze kijk verdraaien. Bezoek ook eens hun site https://www.gapminder.org/ , niet in de minste plaats vanwege de fraaie datavisualisaties.

Het centrale punt van het boek: ken de feiten voordat je beslissingen neemt over je volgende stap. In een eerdere blog heb ik dit uitgangspunt als inspiratie genomen om de stand van digitale transformatie te bespreken. Doe de test , als je die nog niet hebt gedaan.

The Cyber Effect
A Pioneering Cyberpsychologist Explains How Human Behaviour Changes Online

Mary Aiken

In één van de eerste hoofdstukken beschrijft Aiken een observatie die zij maakte op een treinreis: een moeder die haar baby te eten geeft. Maar in plaats van aandacht aan haar baby te schenken, heeft de moeder alleen oog voor haar mobiel. Een half uur lang. Geen oogcontact tussen moeder en kind. Wat betekent dit voor de ontwikkeling van een baby?

Het boek gaat over de impact van technologie, en dan met name het internet, op menselijk gedrag. De opkomst van digitale technologie en de constante aanwezigheid van schermen vormen een nieuw soort omgeving waarin de mensheid nooit eerder heeft geleefd. Een verandering die een nog grotendeels onbekende invloed heeft.

Aiken gaat in op hoe we met elkaar omgaan en hoe de cyber-wereld hier veranderingen in aanbrengt. Sommige van deze veranderingen zijn ronduit verontrustend. Met name de terugloop van direct menselijk contact en de invloed hiervan op de ontwikkeling van een jong kind—kinderen die achter een tablet worden gezet om hen stil te houden, ouders die zelf veel aandacht voor hun mobiels en laptops hebben.

Wellicht roept dit boek meer vragen op dan dat het antwoorden geeft. Maar het zijn belangrijke vragen die we onszelf moeten stellen. Onderwerpen waarvoor we verantwoordelijkheid moeten nemen. Als professionals die vorm geven aan de cyber-wereld, maar vooral ook als ouders van de volgende generatie die in deze wereld opgroeit.

The Hunt for Vulcan
How Albert Einstein Destroyed a Planet, Discovered Relativity, and Deciphered the Universe

Thomas Levenson

De baan van Mercurius heeft iets raars, een kleine afwijking van 43 boogseconden per jaar ten opzichte van wat Newtons wetten voorspellen. Klein, maar irritant. Want het was niet toe te schrijven aan onnauwkeurige waarnemingen of rekenfouten in het model. Met de correcte voorspelling van het bestaan van Neptunus nog op het netvlies had de Franse wiskundige Urbain Le Verrier een oplossing: een planeet tussen Mercurius en zon kon de afwijking verklaren. Hij noemde hem Vulcanus en wist op basis van uitgebreide berekening de eigenschappen ervan te voorspellen. Hiermee was een vijftigjarige jacht begonnen om deze planeet te ontdekken.

Er was echter één probleem: Vulcanus bestaat helemaal niet. De oplossing tot het vraagstuk van Mercurius’ afwijking bleek Einsteins algemene relativiteitstheorie. Het was dus niet Mercurius die een afwijking had, maar de theorie van de zwaartekracht die herschreven moest worden. Hoe een klein, onopgelost detail kan leiden tot een volledig andere kijk op de wereld.

Een boek over een historische periode in de sterrenkunde als inspiratie voor de digitale transformatie in de moderne wereld? Jazeker! Want dit is een verhaal over algoritmes, patronen vinden in grote hoeveelheden data en hiermee voorspellingen doen… en over out-of-the-box denken en een disruptie van de gevestigde orde. Klinkt dat bekend?

Leon Wolters,
Consultant Digital Enterprise